Bezsenność u dzieci – przyczyny i sposoby na nią

Dzieciom, podobnie jak osobom dorosłym zdarzają się okresy bezsenności. U jej podłoża leżą jednak nieco inne przyczyny. Podobnie jak osoba dorosła dziecko może nie móc (nie chcieć) zasnąć na przykład ze zmęczenia bądź podekscytowania, przyczyną bywa zła dieta lub nieodpowiednie pory karmienia, brak higieny snu – którą powinniśmy dzieciom zapewniać już od najmłodszych lat i brak swoistego rytuału zasypiania. Dziecko powinno nauczyć się spać, rodząc się nie nabywa od razu tej umiejętności – śpi wtedy gdy mu to pasuje, a to oznacza całkiem inny niż w przypadku osoby dorosłej rytm dobowy. Nowego rytmu, wraz z rozwojem dziecka, to my musimy je nauczyć.

Brak granicy między dniem a nocą

Z punktu widzenia małych dzieci pora dnia jest nieistotna. Dziecko śpi wtedy, gdy odczuwa taką potrzebę, tj. dość często w ciągu dnia, nocą budząc się na pory karmienia, lub w wieku nieco późniejszym choćby po to, by przez czas jakiś pobaraszkować sobie w zabawie. Takie zachowanie jest o tyle problematyczne, że dorośli muszą się mu w pewnym stopniu podporządkować, ale do czasu – dziecko trzeba po prostu nauczyć, że dzień jest porą aktywności, a noc czasem snu i wypoczynku. Sprzyja temu zachowywanie normalnej aktywności w ciągu dnia, nawet wtedy gdy dziecko śpi. Nie należy zasłaniać okien, ani wyłączać radia czy telewizora, maluch powinien sobie przyswoić informację, że dzień jest czasem aktywności. Z czasem się temu podporządkuje. Odsypiając dzienną aktywność w nocy.
Nocą trzeba natomiast zadbać, by zapewnić maluchowi odpowiednie warunki do spania. Wtedy właśnie należy wyciszyć radio i telewizję, przyciemnić światło, powściągnąć swoją własną aktywność. W takich warunkach dziecko zaśnie i lepiej zakoduje sobie fakt, iż noc jest czasem wypoczynku.

Niewygoda i potrzeba wymiany pieluszki

Gdy malec kręci się nie mogąc zasnąć przyczyną takiego stanu rzeczy może być niewygoda – za ciasne śpioszki, źle ułożona poduszka, źle założona bądź wypełniona pieluszka. Malec sygnalizuje w ten sposób, że coś nie pozwala mu wygodnie zasnąć. Trzeba sprawdzać i takie rzeczy. Gdyby malec umiał mówić na pewno zasygnalizowałby nam co uniemożliwia mu zasypianie.

Emocje

Nadmiar emocji w ciągu dnia nie sprzyja zasypianiu. To zjawisko całkiem normalne również w przypadku bezsenności dorosłych. Dzieci reagują na emocje nie tylko pobudzeniem, ale i swoistym rozdrażnieniem. Zamiast irytować się z tego powodu dziecko trzeba po prostu wyciszyć i ukoić, przytulając je, stwarzając atmosferę sprzyjającą wyciszeniu etc. Dziecko na pewno zaśnie, bo zmęczenie daje mu znać o sobie, żeby zasnąć potrzebuje jednak wyciszenia.

Reguły i zasady

Dziecku należy wytyczać jasne reguły. Nie zapominajmy jednak, że musi się ono do nich przyzwyczaić. Dajmy mu czas i konsekwentnie wpajajmy, że wstawać należy o tej a nie innej porze, a o wyznaczonej godzinie chodzimy spać. Odstępstwa od reguł nie sprzyjają generalnie wychowaniu dzieci, przy czym pamiętajmy, że egzekwowanie ich wymaga od nas konsekwencji i spokoju.

ADHD i inne choroby

Dzieci nie potrafią powiedzieć co im dolega, dorośli również na podstawie zachowań maluchów nie są w stanie zdiagnozować niektórych przyczyn bezsenności (bądź nadpobudliwości). Ważne jest by alarmujące zachowania tj. ewidentna nadpobudliwość bądź lęki (i inne stany odbiegające od normy) zgłaszać lekarzowi. Wraz z pediatrą (bądź innym specjalistom) z zaburzeniami tego typu uporać się łatwiej.

Sposoby na bezsenność u dzieci?

Część z nich zawarta jest już w informacjach podanych powyżej. Dziecko należy przede wszystkim dobrze poznać i obserwować i na tej podstawie rozpoznawać przyczyny jego bezsenności. Do rozpoznanych przyczyn dobieramy sposoby postępowania. Większość zdrowych dzieci, które zażyły odpowiednią dawkę ruchu w ciągu dnia zasypia bezproblemowo. Czasem może więc wystarczy im zapewnić właśnie ten element. Jedno jest pewne – przed snem należy dziecko wyciszyć, wtedy na pewno łatwiej zaśnie, podobnie jak dorosły.